Pierwsze półrocze upłynęło nam pod znakiem wybuchu wojny w Ukrainie, rosnącej inflacji i stóp procentowych. Sytuacja makroekonomiczna rzutowała nie tylko na nastroje konsumentów, ale także na ich decyzje zakupowe. Analiza danych transakcyjnych BLIKA pokazuje, że na przełomie 6 miesięcy mogliśmy zaobserwować dużą zmienność w poszczególnych kategoriach zakupów internetowych. Najdotkliwiej kryzys odczuła branża rozrywki – porównując marzec do lutego możemy mówić tu o 16 proc. spadku transakcji. Dużo lepiej radziły sobie sklepy z modą online – w marcu na platformach z odzieżą zrealizowano o niemal 27 proc. więcej transakcji niż w lutym.
Z danych transakcyjnych BLIKA wynika, że w marcu odnotowano wzmożony ruch w wielu kategoriach. Wahania wskaźników to efekt przede wszystkim wybuchu wojny w Ukrainie. Najdotkliwiej konflikt za naszą wschodnią granicą odbił się na branży rozrywki. Część konsumentów zawiesiła zakup biletów do kin, lunaparków, wesołych miasteczek czy na koncerty. W marcu, w tej kategorii odnotowano o 16 proc. mniej transakcji niż w lutym. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku zakupu gier oraz subskrypcji usług popularnych serwisów oferujących dostęp do filmów i seriali – spadek liczby transakcji w marcu w porównaniu do lutego wyniósł 7 procent.
Kiedy minął pierwszy szok związany z wybuchem wojny, sytuacja nieco się poprawiała. W kwietniu BLIK zanotował wzrost o 20 proc. transakcji na platformach i w terminalach, umożliwiających zakup biletów na festiwale, wydarzenia muzyczne i mecze.
Branża mody pod presją, ale tylko krótkotrwałą – czytamy w raporcie BLIK-a.
Wojna za naszą wschodnią granicą odbiła się także na branży mody, która w lutym, zanotowała 16 proc. spadek transakcji. Podobnie płatności za zakupy wyglądały w popularnych marketplace’ach. W lutym zrealizowano ich o 9 proc. mniej niż w styczniu. W kolejnych miesiącach branża zaczęła odrabiać straty. Porównując marzec do lutego liczba płatności BLIKIEM za odzież i obuwie wzrosła o 27 proc. W kwietniu i maju zanotowano kolejne wzrosty – odpowiednio o 7 proc. i o 10 proc. Należy założyć, że to efekt początku sezonu wiosennego i wymiany odzieży na lżejszą. Konsumenci chętnie korzystali także z czerwcowych wyprzedaży. Liczba transakcji BLIKIEM na koniec tego miesiąca w porównaniu do maja zwiększyła się o 7 proc. Średni koszyk zakupowy w czerwcu w kategorii moda utrzymywał się na poziomie 248 zł.
Na cele charytatywne
Zauważalne jest to, że co roku w styczniu liczba wpłat BLIKIEM na akcje charytatywne osiąga najwyższy wynik. To efekt między innymi zaangażowania konsumentów w popularne na początku roku akcje i zbiórki. W lutym br. liczba wpłat na cele dobroczynne spadła o 10 proc. w porównaniu do stycznia. Z kolei w marcu użytkownicy BLIKA zrobili o 9 proc. więcej przelewów na rzecz różnych fundacji niż w lutym. Pomimo wahania wskaźników, nadal możemy mówić o bardzo dużym ruchu na platformach charytatywnych. W pierwszych miesiącach roku pojawiły się także zupełnie nowe strony tego rodzaju, które po raz pierwszy umożliwiły wpłaty BLIKIEM online. Wyniki transakcyjne pokazują, że średnia wpłata na cele charytatywne wyniosła w czerwcu 96 zł – szacują badacze.
Wiosna branży kosmetycznej
Na początku roku liczba rozliczeń BLIKIEM za kosmetyki i leki spadła o 10 proc., aby wiosną powrócić na ścieżkę wzrostów. W maju liczba płatności BLIKIEM w sieciach drogerii i aptek zwiększyła się o 11 proc. w porównaniu do kwietnia. Wpływ na to miało kilka czynników, w tym między innymi brak przewidywanych już obostrzeń związanych z ewentualnymi kolejnymi falami epidemii oraz napływ obywateli ukraińskich.
Trend ten dodatkowo wzmacnia także dynamicznie rozwijający się e-commerce. Konsumenci coraz chętniej wybierają zakupy online przede wszystkim ze względu na ich wygodę, niskie ceny i promocje. Zachęca ich do tego także możliwość sprawdzenia opinii innych użytkowników oraz oferowany asortyment. Z danych transakcyjnych BLIKA wynika, że w czerwcu średni koszyk zakupowy w drogeriach i aptekach za tego typu produkty wyniósł 146 zł – mówi Marta Nowak, specjalista ds. rozwoju biznesu w Polskim Standardzie Płatności, operatorze BLIKA.
Q-commerce i zakupy spożywcze online
Polacy coraz częściej stawiają na wygodę w różnych obszarach życia. Zakupy spożywcze online i zakupy z dostawą do 15 minut to kategorie, których rozwój bardzo mocno przyspieszyła pandemia. Obecnie na tym rynku zachodzi wiele zmian – otwierają się nowe firmy, inne kończą działalność lub porzucają plany ekspansji w Polsce. Bazując na danych można zaobserwować w tej branży sezonowość.
Najlepszy okres dla szeroko pojętego e-grocery to miesiące jesienne i zimowe. Wraz ze zniesieniem obostrzeń covidowych i lepszą pogodą ludzie chętniej wybierają się na zakupy do sklepów stacjonarnych. Największy spadek w zakupach spożywczych online zanotowano w kwietniu, kiedy to liczba transakcji w stosunku do marca spadła o 13 proc. Analogiczną sytuację zauważano na platformach oferujących jedzenie na wynos. Porównując kwiecień do marca w tej kategorii zrealizowano o 8 proc. mniej transakcji. Można przypuszczać, że wraz z cieplejszymi dniami Polacy decydowali się na wizyty w restauracjach i rzadziej korzystali z dowozów – czytamy w opracowaniu.
Pandemia wpływa na wybór
Pandemia koronawirusa nadal wpływa na zachowania konsumentów. Mniejsza liczba zachorowań na początku roku spowodowała, że 1 marca zniesiono część wprowadzonych obostrzeń. Przestały obowiązywać limity osób – w sklepach, restauracjach, miejscach kultury oraz transporcie miejskim. Z kolei od 28 marca zniesiono obowiązek odbywania kwarantanny po przekroczeniu granicy – przypominają twórcy raportu.
Wpłynęło to na wzrost zainteresowania konsumentów podróżami oraz przemieszczania się środkami komunikacji publicznej. W marcu BLIK odnotował niemal 40 proc. więcej płatności za bilety miejskie, kolejowe i lotnicze niż w lutym. W kolejnych miesiącach Polacy nadal płacili BLIKIEM za usługi transportowe, ale wzrost nie był już tak dynamiczny jak w przypadku marca. Na skutek pandemii konsumenci zaczęli także szukać prostych rozwiązań – coraz chętniej płacili w e-commerce nie tylko za odzież i obuwie, ale również za rachunki.
***
W tekście powołano się na dane transakcyjne BLIKA zrealizowane przez użytkowników między styczniem a czerwcem 2022 r. w 1168 sklepach internetowych.