Dobiegła końca 10. edycja programu Eco-Miasto zorganizowana pod hasłem „Miasta. Ludzie. Przyszłość.”. W mijającej dekadzie, program stanowił platformę dla dyskusji na temat kształtowania polskich miast tak, aby stawały się ośrodkami przyjaznymi dla ludzi, tworzenia jak najlepszych warunków do życia, pracy i rekreacji oraz kierunków stymulowania rozwoju miast, aby mogły one sprostać rysującym się wyzwaniom społeczno-ekologicznym.
Miasta. Ludzie. Przyszłość.
Konferencja Eco-Miasto 2023 „Miasta. Ludzie. Przyszłość”. była punktem kulminacyjnym jubileuszowej, 10. edycji projektu Eco-Miasto. Podczas wydarzenia zwrócono uwagę na to, jak istotne jest międzysektorowe współdziałanie.
Żyjemy w trudnych czasach. W czasach ogromnych wyzwań planetarnych, ale też wyzwań geopolitycznych, w czasach utraty bioróżnorodności, kryzysów: klimatycznego, wodnego, zanieczyszczeń środowiska, surowcowego. W tym czasie miasta stanowią integralną część naszego krajobrazu i to właśnie tu mamy szansę zmierzyć się z tymi problemami, ale też tworzyć rozwiązania. W tej edycji skupiamy się właśnie na tym aspekcie życia miast — powiedziała otwierając wydarzenie Maria Andrzejewska, dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa.
W wystąpieniach otwierających konferencję nawiązano także do wartości współpracy w wypracowaniu efektywnych sposobów reagowania na szybko zachodzące zmiany. Magdalena Młochowska, dyrektor koordynator ds. zielonej Warszawy, reprezentująca Urząd m. st. Warszawy odniosła się do tematu konferencji wskazując na jego praktyczny wymiar.
Wnioski z rozmów z mieszkańcami pokazują nam, że żeby ludzie byli szczęśliwi, konieczne są inwestycje w ekologię. Te cele zaczynają się wzajemnie widzieć. Ale nikt nie zrobi tych zmian samemu. Potrzebujemy innych. Jako samorządy robimy wszystko, żeby osiągnąć neutralność klimatyczną, jednak krytyczna jest współpraca na poziomie rządowym. Konieczne jest zaangażowanie indywidualnych osób, ale też przedsiębiorcy w tę zmianę muszą się zaangażować — przekonywała.
Rewolucja bliskości
Według GUS (2020), 60 procent ludności Polski mieszka na terenach zurbanizowanych. Szacuje się też, że do 2050 r. prawie 85 procent Europejczyków będzie mieszkać w miastach. Obszary miejskie są terenami najszybszego rozwoju, ale procesy urbanizacyjne potęgują podatność na zagrożenia związane ze zmianą klimatu.
Na całym świecie najszybszy wzrost podatności na zagrożenia i narażenia miast występuje w miastach i osiedlach, w których zdolności adaptacyjne są ograniczone. Także, notowane w ostatnich latach następujące po sobie w szybkim tempie rekordy pomiarów temperatury i coraz częstsze ekstrema pogodowe, uświadamiają mieszkańcom pilną potrzebę modernizacji, aby przygotować miasta na nadchodzące wyzwania.
Prof. Carlos Moreno, dyrektor Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji Uniwersytetu Panthéon-Sorbonne:
Co miesiąc, co kwartał, co rok, krzywe temperatur się zmieniają i widzimy, że najcieplejsze miesiące to te ostatnie. To musi nas niepokoić. Miasta stanowią problem, ale miasta niosą też rozwiązania. I tak naprawdę, musimy je znaleźć w miastach, bo w miastach żyjemy. I tutaj właśnie Eco-Miasto odgrywa ważna rolę, ponieważ mówimy o miastach zrównoważonych, gdzie musimy godzić styl życia ze środowiskiem naturalnym.
Nagrody dla samorządów
Zwieńczeniem jubileuszu 10-lecia była ceremonia ogłoszenia zwycięzców 10. edycji konkursu Eco-Miasto. Jury nagrodziło siedem miejskich projektów w czterech kategoriach i dwóch grupach konkursowych. W tym roku, w kategorii Zielono-Błękitna Infrastruktura, Jury przyznało tylko jedną nagrodę – dla miasta w grupie poniżej 100 tysięcy mieszkańców.
Nagrody wręczyli Ambasador Francji w Polsce Étienne de Poncins oraz dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa, Maria Andrzejewska.
Kiedy zostałem Ambasadorem Francji w Polsce, odkryłem tę dwustronną inicjatywę, która ma niewiele odpowiedników w innych krajach. Dziesięć lat to prawdziwy kamień milowy. Zapiszmy nową, jeszcze bardziej ambitną kartę. Otwórzmy debatę. Znajdźmy nowe rozwiązania, które będą jeszcze bardziej zrównoważone, sprawiedliwe i bardziej włączające – powiedział Étienne de Poncins.
Zwycięzcy w konkursie Eco-Miasto 2023
W kategorii EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE, JAKOŚĆ POWIETRZA:
* Warszawa (miasto powyżej 100 tysięcy mieszkańców) za konsekwentne działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej (program STOP SMOG, modernizacja oświetlenia ulicznego) oraz promowanie odnawialnych źródeł energii.
* Konin (miasto do 100 tysięcy mieszkańców) za kompleksowe podejście do poprawy efektywności energetycznej budynków, a także za inicjatywę edukacyjną, wspierającą mieszkańców w poprawie efektywności energetycznej i redukcji zanieczyszczeń w gospodarstwach domowych.
W kategorii ODPADY, GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM:
* Poznań (miasto powyżej 100 tysięcy mieszkańców) za wysoki poziom recyklingu i innowacyjne działania związane z recyklingiem odpadów komunalnych, oraz m.in. projekt “Gratowiska”, który umożliwia ponowne wykorzystanie przedmiotów.
* Kępno (miasto do 100 tysięcy mieszkańców) za efektywne działania zapobiegające powstawaniu odpadów, w tym „klamotowisko” oraz za kampanie edukacyjne promujące odpowiedzialną gospodarkę odpadami.
W kategorii ZIELONO-BŁĘKITNA INFRASTRUKTURA:
Jury zdecydowało nie przyznać nagrody głównej w grupie miast powyżej 100 000 mieszkańców,
* Niepołomice (miasto do 100 tysięcy mieszkańców) nagroda za projekt „Błonia Niepołomickie” czyli nowy park o powierzchni prawie 6 ha, ulokowany niedaleko Zamku Królewskiego.
W kategorii ZRÓWNOWAŻONA MOBILNOŚĆ:
* Rybnik (miasto powyżej 100 tysięcy mieszkańców) za innowacyjne podejście do transportu zbiorowego, w tym zakup autobusów elektrycznych oraz budowę ogólnodostępnej stacji zasilania pojazdów wodorem. Miasto prowadzi także działania zachęcające mieszkańców do korzystania z transportu zbiorowego.
* Ostrowiec Świętokrzyski (miasto do 100 tysięcy mieszkańców) za zaangażowanie w rozwój zrównoważonej mobilności miejskiej, inwestycje w infrastrukturę i usługi transportu publicznego, a także za konsekwentne podejście do ekologicznego transportu.