Według danych Friendly City Index, większość polskich miast, podobnie jak w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, wciąż jest daleko od realizacji znanej idei miasta 15-minutowego. Liderem rankingu w Polsce jest Szczecin, który wyprzedził m.in. Bydgoszcz, Lublin, Białystok i Kraków. Warszawa, która w rankingu polskich miast zamyka zestawienie, znalazła się jednak w regionalnym TOP 3 metropolii, razem z Pragą i Bukaresztem.
W ostatnich latach sporą popularność zdobyła idea miasta 15-minutowego, oparta na zasadzie, że mieszkaniec miasta powinien mieć dostępne podstawowe, codzienne potrzeby, jak np. praca, szkoła, uczelnia, sklep, placówka medyczna czy miejsca spędzania wolnego czasu, w odległości maksymalnie 15 minut pieszo, rowerem lub transportem publicznym.
30 minut lub dłużej
Taka struktura miasta wiąże się z wygodniejszą, zdrowszą i bardziej zrównoważoną jakością życia. Wiele miast, w tym np. Paryż, zadeklarowało chęć realizacji tej idei.
Jednak badanie przeprowadzone w 9 krajach Europy Środkowo-Wschodniej pokazało, że w 48 największych miastach regionu codzienne podróże większości mieszkańców trwają 30 minut lub dłużej. Możliwość dotarcia do wszystkich kluczowych punktów w mieście w kwadrans ma jedynie niewielka część mieszkańców, głównie w mniejszych ośrodkach.
Szczecin polskim liderem
Badanie ujawniło znaczące różnice pomiędzy największymi polskimi miastami. W Warszawie tylko 15,8 procent mieszkańców deklaruje, że 15 minut wystarcza im, by dotrzeć do codziennych celów. W Krakowie odsetek ten jest wyższy: 30,30 procent, a we Wrocławiu 26,8 procent.
Najbardziej wyróżnia się Szczecin, gdzie 40,6 procent mieszkańców deklaruje, że może dotrzeć do swoich codziennych punktów w 15 minut.
Dane badania pokazały również wyraźne różnice międzypokoleniowe: najmłodsi mieszkańcy polskich miastach docierają do celu najszybciej. Ponad 40 procent osób w wieku 18-24 lat może dotrzeć do swoich codziennych miejsc w 15 minut. W grupie powyżej 65 lat odsetek ten jest dwa razy mniejszy.
Seniorzy, a transport
Osoby starsze najrzadziej wskazują samochód jako główny środek transportu – wybiera go codziennie 39 procent ankietowanych seniorów w Polsce, podczas gdy 74 procent mieszkańców miast w wieku 34-45 lat zazwyczaj korzysta z samochodu.
W Polsce osoby starsze najrzadziej wybierają na co dzień samochód i jednocześnie są grupą wiekową najczęściej korzystają z transportu publicznego. A to właśnie ich trasy po mieście zabierają najwięcej czasu – zauważa Martyna Kurkowska, odpowiedzialna za komunikację Bolt w Polsce.
Metropolia Warszawa
Tworząc Friendly City Index, przeanalizowano wyniki miast regionu z podziałem na wielkość. Badanie wykazało, że w rankingu metropolii Warszawa zajmuje pierwsze miejsce w TOP 3 stolic najbliżej ideału miasta 15-minutowego.
W stolicy Polski 15,8 procent mieszkańców dociera do codziennych celów w kwadrans. Kolejne w zestawieniu były Praga (13,82%) i Bukareszt (13,04%). Najsłabiej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej wypadła Ryga, gdzie tylko co dziesiąty mieszkaniec (9,8%) mieści swoje codzienne podróże w kwadransie.
W kategorii dużych miast (500 tys.-1 mln mieszkańców) również dominują miasta polskie: Kraków (30,30%), Łódź (28,85%) i Wrocław (26,79%).
Przykład Szczecina
W grupie miast średnich (250–500 tys. mieszkańców) prowadzi Split (44%), za nim Szczecin (40,6%) i Bydgoszcz (37,5%) i dalej Lublin (33,33%) i Białystok (31,9%), a niedaleko za nimi Gdańsk (28,9%). W kategorii mniejszych miast (100–250 tys. mieszkańców) pierwsze miejsce zajęła chorwacka Rijeka (53,3%), drugie: Szawle (40,5%), a trzecie rumuńska Brăila (40%).
Najlepsze wyniki w rankingu 15-minutowego miasta uzyskały najmniejsze miasta (do 100 tys. mieszkańców). Przykłady chorwackich Zadaru (53,57%) i Osijeka (47,37%) czy słowackiego Preszowa (47,3%) pokazują, że bardziej kompaktowe miasta pozwalają mieszkańcom szybciej i wygodniej realizować codzienne podróże.
Choć widzimy tendencję, że mniejsze miasta są wygodniejsze, istnieją też wyjątki. Na przykład dwóch na pięciu mieszkańców prawie 400-tysięcznego Szczecina dociera do głównych celów podróży w 15 minut. W rzeczywistości wielkość miasta niekoniecznie jest czynnikiem decydującym – duże miasta również mogą być wygodne do życia – dodaje Kurkowska.
Szczecin to m. in. dostępność infrastruktury drogowej. Fot. pixabay.com
***
economista.pl to serwis ekonomiczny prezentujący rzetelne analizy, dane i informacje finansowe dotyczące gospodarki, finansów, technologii czy rynku nieruchomości. Od blisko 4 lat prowadzony przez doświadczonych dziennikarzy ekonomicznych. Osoby i firmy zainteresowane współpracą zapraszamy do kontaktu na adres: