PiS w ramach „Polskiego Ładu” drastycznie i bez okresu przejściowego podnosi obciążenia podatkowe dochodów z najmu mieszkań. W ten sposób rząd chce hamować wzrost cen nieruchomości i jednocześnie zwiększać dochody budżetu – twierdzą analityce.
W ocenie ekonomisty FOR, Rafała Trzeciakowskiego rozwiązania przedstawione w „Polskim Ładzie” uderzają podatkowo w najem nieruchomości. PiS proponuje dwie zmiany podatkowe zwiększające koszty najmu mieszkań. Po pierwsze, zakaz amortyzowania lokali mieszkalnych. Po drugie, zabranie osobom fizycznym możliwości rozliczania najmu podatkiem dochodowym i pozostawienie jedynie podatku przychodowego. Obie zmiany miałyby wejść w życie bez żadnego okresu przejściowego od 2022 roku, nawet jeżeli dany podatnik korzystał do tej pory z likwidowanych możliwości.
Droższe i mniej korzystne
To zły kierunek. Zamieszkiwanie lokalu z najmu jest już dzisiaj droższe i mniej korzystne podatkowo niż posiadanie go na własność, a przyczyny wzrostu cen nieruchomości leżą w luźnej polityce pieniężnej NBP i barierach podażowych. Tymczasem rozwój rynku najmu, szczególnie najmu instytucjonalnego, to pozytywna zmiana strukturalna w polskiej gospodarce – tłumaczy Trzeciakowski.
Zauważmy, że model mieszkalnictwa w Polsce i innych krajach posocjalistycznych jest silnie skoncentrowany na własności, a nie na najmie jak w Europie Zachodniej. To ogranicza mobilność pracowników, ponieważ ludzie rzadziej poszukują lepszej pracy poza miejscem zamieszkania, kiedy posiadają już mieszkanie na własność, zwłaszcza wtedy, gdy kupili je na wieloletni kredyt.
Kula u nogi
Brak rozwiniętego rynku najmu utrudnia też wyprowadzkę od rodziców i usamodzielnienie młodym oraz ogranicza dostęp osób mniej zarabiających do najbardziej atrakcyjnych miejsc pracy skoncentrowanych w centrach największych metropolii i tym samym ich awans społeczny. Mieszkanie na własność z dużym kredytem w wielu sytuacjach życiowych może być kulą u nogi, szczególnie w kontekście mobilności zawodowej – twierdzi ekspert FOR.
Jego zdaniem rozwijający się od niedawna w Polsce najem instytucjonalny prowadzony przez wyspecjalizowane korporacje może być odpowiedzią na wiele czynników, które dzisiaj czynią najem mieszkań mniej atrakcyjnym od własności.
Umowy najmu instytucjonalnego lepiej chroniące interesy właścicieli i lokatorów, dywersyfikacja ryzyka na setki mieszkań i długookresowy horyzont działalności mogą znacznie zmniejszyć zgłaszane przez Polaków niedogodności związane z ceną, nieprzewidywalnością zmian wysokości czynszu, ograniczeniami zmian aranżacji mieszkania, częstymi inspekcjami właścicieli, czy niepewnością co do wypowiedzenia umowy i możliwości jej kontynuacji w perspektywie wielu lat – podsumowuje ekonomista.