Zakończyła się tegoroczna edycja kampanii „Adamed dla Rodziny”, w ramach której w 6 miastach Polski wykonano 2153 bezpłatne badania i konsultacje. Największym zainteresowaniem cieszyły się badania echo serca, USG i dna oka. Dodatkowym działaniem w ramach inicjatywy było sprawdzenie stanu zdrowia Polaków poprzez przeprowadzenie badania opinii na reprezentatywnej próbie. Właśnie przedstawiono raport w tej sprawie z komentarzem ekspertów – prof. Małgorzaty Janas-Kozik, reprezentującej Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, prof. Macieja Kupczyka z Polskiego Towarzystwa Alergologicznego oraz prof. Filipa Szymańskiego z Polskiego Towarzystwa Chorób Cywilizacyjnych.
„Adamed Dla Rodziny” to kampania społeczna firmy Adamed Pharma oferująca szeroki zakres bezpłatnych badań i konsultacji medycznych w jednym miejscu. Podczas tegorocznych akcji można było wykonać m.in. badania kardiologiczne, pulmonologiczne, okulistyczne, diabetologiczne, USG oraz skorzystać z porad urologicznych oraz warsztatów psychologicznych czy porad psychiatrycznych.
Mieszkańcy mniejszych miejscowości
Założeniem kampanii było dotarcie do mieszkańców mniejszych miejscowości, w których dostęp do lekarza specjalisty jest utrudniony. Chcieliśmy przypomnieć, jak ważna jest profilaktyka oraz uświadamiać pacjentów co do skutków trybu życia, zaniedbań z okresu pandemii czy rozwoju choroby, ale przede wszystkim dać im szansę na przebadanie się i konsultację z lekarzem, żeby poprawić zdrowie naszej populacji. Odrębną inicjatywą w ramach programu było sprawdzenie kondycji zdrowotnej, dlatego przeprowadziliśmy badanie opinii. Nasi ankieterzy byli obecni na wszystkich akcjach, a reprezentatywność grupy uzyskaliśmy poprzez dodatkowe badanie internetowe. Dzięki temu możemy pochwalić się obszerną publikacją, która głębiej traktuje tematy dotyczące poszczególnych chorób, profilaktyki czy trybu życia. Prawie 100 pytań zostało wzbogaconych o komentarze ekspertów – informuje Katarzyna Dubno, Dyrektor ds. Relacji Zewnętrznych i Ekonomiki Zdrowia z Adamed Pharma.
Maciej Kupczyk, prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dodaje, że „Stan zdrowia Polaków” to raport przedstawiający aktualny obraz sytuacji zdrowotnej w Polsce i prawdziwa kopalnia wiedzy, jeśli myślimy o chorobach przewlekłych i populacyjnych.
Warto podkreślić, że prezentowane tutaj dane dotyczą ponad 1000 respondentów, że wszystkich województw. Co istotne – to około 40 procent z nich pochodzi ze wsi lub małych miasteczek. Kiedy mówimy o profilaktyce, o chorobach przewlekłych, dostępności do badań przesiewowych czy do opieki specjalistycznej, to jest właśnie ta grupa docelowa, która zwykle jest niedoceniana i ma utrudniony dostęp do specjalistów – przypomina.
Stan zdrowia ogólny dobry
Niemal połowa badanych oceniła stan swojego zdrowia fizycznego, w porównaniu ze swoimi rówieśnikami, na dobry, a ponad połowa ankietowanych podobnie oceniła swoją zdolność dbania o zdrowie. Najczęściej diagnozowaną chorobą wśród respondentów było nadciśnienie tętnicze.
Z kolei jako dolegliwości zdrowotne, na które cierpi większość badanych co najmniej kilka razy w miesiącu wskazano: bóle pleców i bóle głowy. Co trzeci ankietowany przyznał, że u lekarza pierwszego kontaktu ostatnio był w ubiegłym miesiącu, zaś co czwarty badany wizytę u internisty odbył dawniej niż rok temu. Zdecydowana większość respondentów nigdy nie była na wizycie u specjalistów takich jak: diabetolog, psycholog, psychiatra.
Co trzeci badany odbył wizytę u urologa lub ginekologa dawniej niż rok temu. 8,2 procent ankietowanych nigdy nie odwiedziło okulisty, a prawie połowa odwiedziła go ponad rok temu.
Zdrowie psychiczne i kondycja fizyczna
Ankietowani (13,2%) jako najczęstszą dolegliwość psychiczną podawali depresję. 21,3 procent respondentów wskazało na wyczerpanie emocjonalne, psychiczne lub fizyczne pracą. Bezsenność lub senność w ciągu dnia deklarował podobny odsetek ankietowanych (30,2% vs 29,7%). Co ciekawe najmłodsza grupa respondentów najczęściej podawała problem ze snem i wyczerpanie emocjonalne, psychiczne czy fizyczne pracą, ale malał ten odsetek wraz z wiekiem. Ponad 1/3 respondentów przyznała, że doświadcza sytuacji stresujących nawet kilka razy w tygodniu.
Raport pokazał, że pomimo wzrostu zapotrzebowania na specjalistów takich jak psycholog czy psychiatra, niewielu Polaków korzysta z ich usług. Przyczyn tego stanu może być wiele, np. wstyd, iż sami nie potrafili sobie poradzić, niedocenianie potrzeby pomocy w sferze emocjonalnej, najlepiej tłumaczone nie tylko trudnym dostępem do specjalistów, ale również brakiem czasu. Jak pokazuje raport 63 procent ankietowanych nigdy nie skorzystało z pomocy psychologa a 69,1 procent z pomocy psychiatry – komentuje prof. Małgorzata Janas-Kozik, specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży, specjalista pediatrii reprezentująca także Polskie Towarzystwo Psychiatryczne.
Potrzebna profilaktyka
7 na 10 badanych nie wykonywało badania profilu lipidowego (lipidogram) w ciągu ostatniego roku. Ponadto zaledwie co trzeci ankietowany wykonał ostatni raz badanie EKG mniej niż 12 miesięcy temu, natomiast badania echa serca jeszcze nigdy nie wykonało 38,2 procent ankietowanych.
Co drugi respondent nie badał poziomu swojego cholesterolu w ciągu ostatniego roku. Co piąty wskazał, że nigdy nie miał mierzonego poziomu glukozy lub hemoglobiny glikowanej. Z badań spirometrycznych nigdy nie korzystało 15,7 procent badanych chorujących na choroby układu oddechowego, z kolei niemal 2/5 chorych wykonywało je dawniej niż 2 lata wstecz – czytamy w raporcie.
Badania PSA nie wykonała nigdy niemal połowa badanych mężczyzn, którzy skończyli 40 lat. Ponad połowa ankietowanych mężczyzn przyznała również, że nigdy nie miała przez lekarza badanych jąder, niemal połowa deklaruje również, że nie wykonuje samobadania jąder. Prawie 6 na 10 respondentów wskazało, że nigdy nie wykonywało badania gruczołu krokowego per rectum.
Bo ważna jest profilaktyka
Zdecydowana większość respondentów odpowiedziała, że nigdy nie poddawała się kolonoskopii, 3 na 10 badanych pomimo posiadania znamion nie kontroluje ich u dermatologa, a co czwarty ankietowany podczas opalania nie stosuje produktów zawierających filtry. Co dziesiąta ankietowana nigdy nie robiła cytologii, co czwarta nie badała piersi profilaktycznie za pomocą USG, co piąta kobieta nie wykonuje samobadania piersi, a mammografii nie poddało się nigdy ponad 2/5 uczestniczek badania.
Stan zdrowia i tryb życia Polaków ukazany w raporcie wskazuje na to, że wciąż należy uświadamiać, jak ważna jest profilaktyka. Wciąż w naszej diecie dominuje mięso i zbyt dużo niezdrowych napojów, nie jesteśmy też wystarczając aktywni fizycznie. Edukacja pacjentów na temat wpływu stylu życia na możliwość rozwoju chorób cywilizacyjnych to pierwszy krok do tego, by zachęcić ich do badań profilaktycznych. Jednak dopiero umożliwienie Polakom badań i konsultacji z lekarzem, powszechna dostępność oferty medycznej to klucz do sukcesu. Inaczej nie polepszymy zdrowia naszej populacji – nie zmniejszymy tzw. długu zdrowotnego Polski. Kampanie, takie jak ta, są cenne, bo dają dużej grupie społecznej możliwość skorzystania z oferty nieosiągalnej na co dzień w miejscu ich zamieszkania – podsumowuje prof. Filip Szymański, prezes Towarzystwa Chorób Cywilizacyjnych.
***
Raport „Stan zdrowia Polaków” zawiera wyniki badania ankietowego przeprowadzonego na uczestnikach akcji „Adamed Dla Rodziny” w 6 miastach: Pabianicach, Kołobrzegu, Lesznie, Katowicach, Ełku i Nowym Sączu oraz internetowego badania ankietowego. Łączna próba badania to 1011 pełnoletnich mieszkańców Polski, w podziale na płeć, wiek oraz województwo. Badanie zostało przeprowadzone we współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym BioStat za pośrednictwem techniki badawczej CAWI z wykorzystaniem panelu badawczego Badanie Opinii.