Nadchodząca zima będzie trudna dla wielu polskich gospodarstw domowych z powodu wysokich kosztów ciepła i energii elektrycznej. W najnowszym raporcie Forum Energii podaje ponad 30 konkretnych działań, które można wdrożyć łatwo i niewielkim kosztem jeszcze przed nadchodzącą zimą. Pozwoli to obniżyć rachunki oraz poprawić bezpieczeństwo energetyczne kraju. Raport może być bez wątpienia przydatny dla wielu gospodarstw domowych.
Znajdujemy się praktycznie w środku kryzysu energetycznego, a ceny paliw oraz energii elektrycznej rosną w zastraszającym tempie. I wydaje się, że ten stan będzie się utrzymywał dłużej niż przez jedną zimę, a nadchodzący sezon grzewczy będzie okresem próby. Kiedy się skończy – pozostanie z nami kryzys środowiskowy i ryzyko, że ceny surowców ponownie będą rosnąć, ograniczając poziom naszego życia.
Ocieplanie i elektryfikacja
Długofalowo jedynie ocieplanie budynków i elektryfikacja wraz z rozwojem źródeł odnawialnych będą skuteczną bronią na wojnie energetycznej – bo pozwolą ograniczyć zużycie energii oraz pozwolą zmniejszyć uzależnienie od paliw kopalnych – wynika z raportu. Dlatego państwo musi w pilnym trybie rozwinąć sieć wsparcia technicznego i finansowego, aby wesprzeć te procesy. Przed najbliższą zimą jest za późno na wielkie inwestycje, ale nie możemy wyłącznie czekać na spadek temperatur z założonymi rękami.
Wychodzimy z założenia, że nawet niewielkie inwestycje lub zmiana przyzwyczajenia związana z ogrzewaniem pomogą zmniejszyć rachunek lub poprawić sytuację grzewczą. Nie można zostawić ludzi samych – a dopłaty dla wszystkich nie są dobrym rozwiązaniem. Liczy się każde zaoszczędzone 100 zł i każdy niezużyty kilodżul energii. Takie działania nie tylko chronią kieszenie, ale też środowisko. Trzeba wziąć sprawy w swoje ręce. Raport jest nietypowy, bo kierujemy go bezpośrednio do gospodarstw domowych, podpowiadając rozwiązania. Mamy nadzieję, że dzięki temu zima będzie dla nas wszystkich łatwiejsza – mówi dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii.
Mamy energochłonne domy
Oczywiście to, jak bardzo dostawy ciepła i energii elektrycznej wpływają na całkowite wydatki gospodarstwa domowego, zależy od dochodów oraz poziomu zużycia energii przez członków rodziny. Oszczędności szukać więc trzeba przede wszystkim we własnym zużyciu energii. Jego ograniczenie będzie wpływać nie tylko na budżet pojedynczego gospodarstwa domowego, ale także na bilans bezpieczeństwa energetycznego całej Polski, nawet jeśli zmniejszenie zapotrzebowania wyniesie tylko kilka procent.
Większość domów w Polsce jest wysoce energochłonna. Wpływ na to mają w dużej mierze niewłaściwie pracujące systemy wentylacyjne oraz słaba izolacja cieplna ścian, okien, dachów i podłóg, powodująca duże straty ciepła. Żeby utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniach, zużywa się więcej paliwa niż w domu efektywnym energetycznie. Kompleksowa termomodernizacja jest rozwiązaniem optymalnym, ale kosztownym i czasochłonnym. Dlatego trzeba zacząć od realizacji łatwiejszych i tańszych zadań, które odciążą domowe budżety jeszcze przed nadchodzącą zimą – wylicza dr Sonia Buchholtz, współautorka opracowania.
Wielkie rezerwy
Forum w swoim raporcie proponuje działania dla domów jednorodzinnych służące: skutecznej regulacji temperatury w pomieszczeniach, usprawnieniu instalacji grzewczej, oszczędności ciepłej wody użytkowej, oszczędności energii elektrycznej, skutecznej termoizolacji domu. Uzupełniają je działania dla zarządców domów wielorodzinnych.
Już nawet skromny program modernizacyjny pozwoli ograniczyć zużycie energii o ok. 36-60 procent w typowych dla Polski domach. Gdyby objął on ok. jedną czwartą domów w kraju, można byłoby zredukować krajowe zapotrzebowanie na energię końcową w cieple o blisko 10 procent – szacują eksperci.
Dodajmy, że wiele działań, zarówno długofalowych jak i doraźnych, można przeprowadzić ze wsparciem państwa. To m. in. dotacje do inwestycji, świadczenia pieniężne i niepieniężne oraz usługi doradcze. Z perspektywy samorządów pomocne mogą być opisy sprawdzonych praktyk i przedsięwzięć służących ograniczeniu ryzyka ubóstwa energetycznego. Przywołujemy najlepsze rozwiązania i zestawiamy cechy wspólne dobrych praktyk.