Globalny kryzys zdrowia psychicznego osiągnął bezprecedensową skalę. Według WHO już 15 procent dorosłych w wieku produkcyjnym cierpi na zaburzenia psychiczne. Corocznie oznacza to stratę ok. 12 mld dni roboczych z powodu depresji i lęku, co kosztuje globalną gospodarkę ok. 1 bln dolarów. Problemy ze zdrowiem psychicznym znacząco pogłębiła pandemia COVID-19, a na horyzoncie pojawiają się nowe wyzwania. Eksperci wskazują na niestabilną sytuację geopolityczną, sztuczną inteligencję i niepewność z nią związaną.
Praca, która spełnia standardy godności, ma kluczowy wpływ na zdrowie psychiczne pracowników. W 2019 roku szacowano, że co 7. osoba na świecie w wieku produkcyjnym zmagała się z różnymi formami zaburzeń psychicznych, wynika z danych WHO.
Ogromne straty
Depresja i lęk prowadzą do ogromnych strat ekonomicznych, skutkując globalnie utratą 12 mld dni roboczych rocznie. Przekłada się to na koszt rzędu ok. 1 bln dolarów w ramach zmniejszonej produktywności.
W Polsce skala problemu również robi wrażenie, w całym kraju w 2023 roku lekarze wystawili ponad 1,4 mln zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, o ok. 100 tys. więcej niż w 2022 roku.
Współczesny kryzys zdrowia psychicznego to złożony problem. W naszej firmie zmierzyliśmy się z nim najmocniej po agresji Rosji na Ukrainę. Nasi pracownicy to w dużej mierze Ukraińcy, którzy obawiali się o zdrowie swoich rodzin i przyjaciół. Zapewniliśmy im wtedy wsparcie psychologiczne i psychiatryczne, ale nie tylko oni potrzebowali pomocy. Zagrożenia dla zdrowia psychicznego są dużo szersze, co już teraz jako pracodawca wiemy doskonale i dbamy o ten obszar, bo wiemy, że praca to ważny element naszego życia – komentuje Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service.
Stres w pracy
Tymczasem według danych WHO ponad 60 procent światowej populacji to osoby pracujące, a niemal połowa z nich odczuwa, że stres związany z pracą negatywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne.
Z raportu Headspace „Workforce State of Mind 2024” wynika, że w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych niemal połowa pracowników (47%) oraz dwie trzecie dyrektorów generalnych (66%) wskazuje, że większość lub cały ich stres pochodzi z pracy.
To wpływa na życie prywatne – ponad 75 procent pracowników obserwuje negatywne konsekwencje swojego zdrowia fizycznego, a 71 procent stwierdziło, że stres zawodowy przyczynił się do rozpadu ich relacji osobistych.
Sztuczna inteligencja
Stres związany z pracą to tylko jedna strona medalu. Sztuczna inteligencja i coraz częstsze doniesienia o masowych zwolnieniach powodują niepewność zatrudnienia, co wpływa na nastrój pracowników.
Z badania Personnel Service wynika, że kiedy jednak zapytamy Polaków o to, jak według nich AI wpłynie na zatrudnienie w Polsce to mają bardzo realne scenariusze co się wydarzy. 22 procent osób zakłada, że AI zastąpi mniej niż 10 procent miejsc pracy. Po 17 procent pytanych wskazuje, że zagrożonych jest 11-20 lub 21-30 procent.
Tylko 12 procent osób spodziewa się, że więcej niż jedna trzecia pracowników straci pracę. Co trzecia osoba nie umie tego ocenić.
Kultura wsparcia
Badania organizacji Headspace wskazują, że kultura otwartości i wzorców do naśladowania w kwestiach zdrowia psychicznego znacząco się poprawia. W 2024 roku 89 procent pracowników zadeklarowało, że ich przełożeni otwarcie rozmawiają o swoim zdrowiu psychicznym, podczas gdy w 2020 roku odsetek ten wynosił zaledwie 35 procent.
Zmiana ta pokazuje rosnącą świadomość znaczenia nie tylko zdrowia fizycznego, ale także emocjonalnego i psychicznego. To sygnał, że w organizacjach coraz częściej zdrowie psychiczne staje się priorytetem, a pracownicy czują się bardziej komfortowo, mówiąc o swoich problemach.
Zgodnie z raportem enel-med „Łączy nas zdrowie” 36 procent polskich pracowników uważa, że ich pracodawca nie dba o work-life balance. Samo mówienie o zdrowiu psychicznym to pierwszy krok. Ważne jest, aby pracodawcy nie tylko otwarcie komunikowali swoje problemy, ale także zapewniali konkretne wsparcie, takie jak programy zdrowotne czy elastyczne warunki pracy. Kultura wsparcia musi być systemowo wdrożona, aby pracownicy czuli, że mogą korzystać z oferowanych zasobów bez obaw o negatywne konsekwencje. Ostatecznie, zdrowie psychiczne pracowników wpływa nie tylko na ich samopoczucie, ale również na produktywność i atmosferę w miejscu pracy – komentuje lek. Sylwia M. Bartczak, psycholog enel-med.